Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Khai thác văn hóa và di sản cho kinh doanh và khởi nghiệp: Câu chuyện từ Ấn Độ

Tác giả: Nguyễn Đặng Anh Minh – Nguyễn Đặng Tuấn Minh

“Với màn trình diễn rực rỡ về màu sắc, biểu diễn văn hóa và ẩm thực tại cuộc họp đường đua Sherpa đầu tiên ở thành phố lịch sử Udaipur, Ấn Độ đã bắt đầu vai trò Chủ tịch G20 trong không khí lễ hội. Bên cạnh việc triệu tập nhiều cuộc thảo luận theo chủ đề có tầm quan trọng toàn cầu và chiến lược, các đại biểu cũng đắm mình trong lòng hiếu khách và di sản văn hóa của Rajasthani. Điều này bao gồm phong cách hội họa 300 năm tuổi được gọi là Jal Sanjhi, các buổi biểu diễn âm nhạc của các nghệ sĩ dân gian từ cộng đồng Langa và Manganiyar, chuyến thăm pháo đài Kumbhalgarh và thưởng thức món mangodi của Rajasthani cho bữa tối, với một chút biến tấu của hạt kê. Một trải nghiệm tương tự đã được tạo ra ở Bengaluru, nơi các nhà lãnh đạo thế giới gặp nhau để bắt đầu các cuộc đàm phán về Tài chính. Trong chuyến thăm kéo dài hai ngày này, các đại biểu không chỉ được xem các buổi biểu diễn văn hóa cổ mà còn có cơ hội chiêm ngưỡng kho báu văn hóa của nước chủ nhà bao gồm tơ lụa, đồ thủ công, cà phê và các loại gia vị khác được trưng bày trong các cơ sở hoành tráng. Những dự án văn hóa tuyệt vời này làm nổi bật các nguồn tài nguyên văn hóa vô song của Ấn Độ – cả vật thể và phi vật thể – là một thành phần không thể thiếu trong nền kinh tế văn hóa cũng như sức mạnh mềm của đất nước"

Tiếp theo số trước hiểu về tầm quan trọng của kinh doanh và khởi nghiệp trên nền tảng văn hóa và di sản, bài viết này chúng tôi muốn giới thiệu với các bạn những câu chuyện ví dụ từ Ấn Độ - một quốc gia đang nổi lên trong vai trò đi đầu với chiến lược mang tầm quốc tế để khai thác một cách hiệu quả những giá trị từ tài sản văn hóa và di sản hơn 5000 năm tuổi.

Các ngành công nghiệp sáng tạo – bao gồm quảng cáo, kiến trúc, nghệ thuật và thủ công, thiết kế, thời trang, phim, video, nhiếp ảnh, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, xuất bản, nghiên cứu & phát triển, phần mềm, trò chơi máy tính, xuất bản điện tử và truyền hình/đài phát thanh – là huyết mạch của nền kinh tế sáng tạo.

https://unctad.org/topic/trade-analysis/creative-economy-programme

Text Box: Các ngành công nghiệp sáng tạo – bao gồm quảng cáo, kiến trúc, nghệ thuật và thủ công, thiết kế, thời trang, phim, video, nhiếp ảnh, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, xuất bản, nghiên cứu & phát triển, phần mềm, trò chơi máy tính, xuất bản điện tử và truyền hình/đài phát thanh – là huyết mạch của nền kinh tế sáng tạo. 
https://unctad.org/topic/trade-analysis/creative-economy-programme
Trước đây chúng ta thường nghe nhắc tới các khái niệm như xuất khẩu văn hóa trong đó có những câu chuyện thành công kinh điển của các quốc gia Châu Á như Nhật Bản với sushi, karate hay Hàn Quốc với điện ảnh, K-pop. Gần đây, Ấn Độ nổi lên như một quốc gia với những tiềm năng mạnh mẽ của nền công nghiệp sáng tạo. Là thành viên của G20 – những quốc gia như đã nhắc trong số trước coi ngành công nghiệp sáng tạo trở thành một đông lực quan trọng của khởi nghiệp và kinh doanh - Ấn Độ đã có những bước đi mạnh mẽ tập trung vào văn hóa và ngành công nghiệp sáng tạo như một điểm nhấn quan trọng để phục hồi kinh tế và tìm nhân tố tăng trưởng mới. Khi văn hóa và sáng tạo kết hợp với công nghệ và đặc biệt sự nhạy bén trong kinh doanh làm nền tảng cho kinh doanh các giá trị văn hóa và sáng tạo để tạo ra những giá trị mới, doanh nghiệp mới và hướng khởi nghiệp mới, Ấn Độ đang trở thành một điểm sáng để học tập và gợi mở cho những quốc gia như Việt Nam khi nhìn nhận lại các nguồn lực văn hóa, di sản và lịch sử của mình.

Xác định quy mô và xây dựng bản đồ kinh tế sáng tạo

Nghiên cứu mang tên 'Nhìn nhận & Phát triển Nền kinh tế Sáng tạo của Ấn Độ' của ngân hàng Exim Ấn Độ là báo cáo đầu tiên về chủ đề này đã cho thấy rất nhiều khía cạnh và tiềm năng của nền kinh tế sáng tạo của Ấn Độ. Đến năm 2019, kinh tế sáng tạo của Ấn Độ chiếm kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ trị giá 121 tỷ USD.  Trong đó, xuất khẩu dịch vụ sáng tạo chiếm gần 100 tỷ USD. Tại Ấn Độ, đóng góp của phân khúc thiết kế là 87,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sáng tạo vào năm 2019 và 9% khác được đóng góp bởi phân khúc hàng thủ công và nghệ thuật. Công nghiệp sáng tạo của Ấn Độ xuất siêu 16 tỷ USD. Nền kinh tế sáng tạo đã được đa dạng hóa đáng kể trong nước và các ngành công nghiệp như lĩnh vực giải trí tạo ra một lực đẩy quan trọng cho nền kinh tế sáng tạo. Ấn Độ đứng thứ 6 trên toàn cầu, bên ngoài Mỹ, về thị trường phòng vé quốc tế hàng đầu tính theo doanh thu.

Khai thác hiệu quả công nghệ để phát huy thế mạnh văn hóa và di sản

Theo nghiên cứu kể trên, công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo, học máy, chuỗi khối đang đóng một vai trò quan trọng cùng với sự sáng tạo, kiến thức, tài sản trí tuệ của con người trong lĩnh vực đang phát triển này. Trong quá trình khôi phục và gia tăng giá trị cho những nền tảng văn hóa và di sản hiện tại, Ấn Độ đã khai thác triệt để sức mạnh công nghệ thông tin và những công nghệ mới như thực tế ảo, hologram, trí tuệ nhân tạo. Với chiến lược Công nghệ bổ sung giá trị trải nghiệm cho di tích và bảo tàng, Ấn Độ đã có những bước đi nhanh chóng để mang những công nghệ này phục vụ người dân và phát triển du lịch.

Với tầm nhìn “công nghệ là chìa khóa để gắn kết với thế hệ trẻ”, Thủ tướng Narendra Modi cho rằng công nghệ là một “tác nhân hòa nhập vào sự phát triển của đất nước”. Ví dụ, nội dung nghe nhìn đang được nhiều di tích ở Ấn Độ áp dụng, tạo ra trải nghiệm tương tác và có tác động của con người. Nhiều bảo tàng và di tích cung cấp thông tin giải trí trên máy tính bảng thông minh và trải nghiệm kính 3D trong các chuyến tham quan trực tiếp của du khách. “Các dịch vụ hướng dẫn du lịch được thay thế bằng sự trợ giúp của thông tin dựa trên ứng dụng (app) về các điểm đến. Việc sử dụng công nghệ Hologram để thuật lại tầm quan trọng và ý nghĩa của các điểm đến di sản dưới hình thức kể chuyện sẽ làm tăng lượng khách du lịch đến các điểm đến và cũng góp phần vào sự phát triển của cộng đồng địa phương [2].

Sự kiện thủ tướng Modi công bố bức tượng hologram của Netaji Subhash Chandra Bose tại Amar Jawan Jyoti, Cổng Ấn Độ ở New Delhi rất lâu trước khi bức tượng vật lý được lắp đặt là một minh chứng cho thấy, những công nghệ mới đang định hình lại rất nhiều cách thức tương tác và khai thác di sản cho cuộc sống hiện tại. Những công nghệ mới này đang đóng góp quan trọng vào sự phát triển của du lịch Ấn Độ.  

Doanh nghiệp văn hóa & bài toán việc làm

Sự tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp văn hóa Ấn Độ vào chiến lược này là một dấu hiệu quan trọng cho thấy sức sống thực sự của chiến lược. Không một chiến lược ở tầm quốc gia nào nào thiếu vắng đi sự tham gia của doanh nghiệp địa phương mà đạt được sự thành công, bởi lẽ ngoài giá trị tinh thần mà văn hóa mang lại, những giá trị vật chất nếu được phát triển bền vững ví dụ tạo công ăn việc làm và sinh kế, thì các sức sống văn hóa mới bền bỉ và được làm mới. Mạng lưới Doanh nghiệp Văn hóa Ấn Độ (NICE), liên kết với Trung tâm Quyền lực mềm, là một sáng kiến nhằm nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh văn hóa và sáng tạo, đồng thời khai thác tiềm năng kinh tế của văn hóa Ấn Độ  được hình thành . Mạng lưới này nhằm tăng cường sự hiện diện của các doanh nghiệp văn hóa Ấn Độ - trên khắp các thị trường toàn cầu. Mạng lưới này cũng biết khai thác thế mạnh từ những Cộng đồng người Ấn Độ hải ngoại, lớn nhất trên thế giới và được coi là có giá trị đạo đức cao và bản chất dám nghĩ dám làm. “Với tư cách là người tiêu dùng cũng như là nhà phân phối văn hóa Ấn Độ, các thành viên của cộng đồng người Ấn Độ hải ngoại có thể góp phần củng cố nền kinh tế tri thức của Ấn Độ, bao gồm cả nghệ thuật, tại quê hương và vùng đất sở tại của họ. Xây dựng một mạng lưới xuyên quốc gia mạnh mẽ gồm các chuyên gia và những người đam mê văn hóa, các doanh nhân và người tiêu dùng là một bước thiết yếu để nâng cao dấu ấn văn hóa của Ấn Độ. Truyền thống văn hóa Ấn Độ, được củng cố bởi trí tuệ văn minh là một món quà vô giá cho toàn nhân loại, và khi được tận dụng tối đa tiềm năng về mặt kinh tế, nó có thể mở đường cho Ấn Độ nổi lên như một nhà lãnh đạo thế giới trong nền kinh tế sáng tạo"

Hợp tác xuyên quốc gia trên nền tảng văn hóa và di sản  

Tiềm năng của kinh tế sáng tạo dựa trên nền tảng văn hóa và di sản của Ấn Độ đã được Vương Quốc Anh và Ấn Độ sớm nhận diện.  Nhờ những kết nối về mặt lịch sử, những hợp tác để khai thác giá trị văn hóa và di sản của quá khứ hiện giờ được các quốc gia tận dụng triệt để để đưa những giá trị này vươn tầm quốc tế.

Hai diễn viên chính của RRR với vũ khúc Naatu Naatu - Ảnh: Times of IndiaTheo đơn đặt hàng của UKRI India, nghiên cứu tiên phong của Đại học Loughborough, London do Graham Hitchen đứng đầu, nhằm mục đích tăng cường quan hệ đối tác giữa các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu của Vương quốc Anh và Ấn Độ đã được thực hiện. Ngày 18 tháng 1 năm 2023, khi ra mắt tại Hạ viện Anh, nghiên cứu Công nghiệp Sáng tạo ở Ấn Độ đưa ra những phát hiện của nghiên cứu từ việc xem xét dữ liệu mở, phỏng vấn hơn 30 cố vấn về chính sách và ngành để hiểu rõ hơn về bối cảnh chính sách của ngành công nghiệp sáng tạo ở Ấn Độ, sau đó là các cuộc tìm hiểu sâu vào trong: bản đồ địa lý địa lý của các ngành công nghiệp sáng tạo ở Ấn Độ; thiết kế và thời trang theo hướng kinh tế tuần hoàn và công nghệ sáng tạo để tìm ra những hướng hợp tác toàn diện giữa Vương quốc Anh và Ấn Độ trong thời gian tiếp theo.

Hitchen nhận xét: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các ngành công nghiệp sáng tạo ở Ấn Độ là một lĩnh vực rộng lớn, phát triển nhanh và có tiềm năng to lớn. “Có những cơ hội quan trọng cho sự hợp tác giữa Vương quốc Anh và Ấn Độ, với những cơ hội đặc biệt về công nghệ sáng tạo và thời trang tuần hoàn.

Bên cạnh đó, những sáng kiến để triển khai hợp tác giữa hai quốc gia về văn hóa và tăng cường nền kinh tế sáng tạo song phương đã được triển khai hiệu quả. Năm 2022, Hội đồng Anh đưa ra sáng kiến độc đáo, 'Ấn Độ/Vương quốc Anh cùng nhau, một mùa văn hóa'  tập tung hoàn toàn vào di sản và văn hóa để đánh dấu 75 năm Độc lập của Ấn Độ.  Đây là một phần của Lộ trình Ấn Độ-Anh năm 2030, được công bố bởi Thủ tướng Narendra Modi và Thủ tướng Anh khi đó là ông Boris Johnson. “Lộ trình chiến lược này nhấn mạnh vào việc tăng cường hợp tác để hỗ trợ sự phát triển của các nền kinh tế sáng tạo của Ấn Độ và Vương quốc Anh nhằm tạo ra sự giàu có và đảm bảo sinh kế,” . Ngoài ra, Hội đồng Anh và ArtBrahma cũng hợp tác nhằm giới thiệu các lễ hội văn hóa và nghệ thuật Ấn Độ tới những người tìm kiếm văn hóa trên toàn thế giới, với mục đích tăng cường quan hệ văn hóa và tạo việc làm.

Một động lực quan trọng cho khởi nghiệp và phát triển kinh doanh

Nhận diện được những cơ hội nhưng cũng nhiều thách thức, văn hóa và di sản trở thành một cứu cánh quan trọng vào thời điểm mà tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở mức kỷ lục và tỷ lệ việc làm của phụ nữ thấp ở Ấn Độ, và khoảng cách số đang ngày càng rộng, Ấn Độ nhận thấy lĩnh vực sáng tạo sử dụng nhiều người trong độ tuổi 15-29 (30%) cũng như nhiều phụ nữ hơn (28%) so với  lĩnh vực phi sáng tạo (lần lượt là 24,1% và 24,3%).

Hiện tượng ca khúc Naatu Naatu của nhóm nhạc RRR- một ca khúc tiếng Telugu giành giải thưởng danh giá Ca khúc hay nhất của Oscar, và cả Quả cầu vàng. Đây cũng là ca khúc châu Á đầu tiên thắng giải Oscar trước những tên tuổi khác. Khai thác vũ đạo truyền thống nguyên thủy “vẻ đẹp sơ khai khi con người còn gần gũi với muông loài và trời đất” mang âm hưởng của “thứ âm nhạc của những khu rừng già” một minh chứng quan trọng cho sự trỗi dậy mạnh mẽ và tiềm năng phát triển nền kinh tế sáng tạo nói chung và kinh tế dựa trên nền tảng văn hóa di sản của Ấn Độ, điều mà rất nhiều các quốc gia có bề dày văn hóa, truyền thống và lịch sử có thể suy ngẫm cho chiến lược của riêng mình.

Nguồn ảnh: https://tuoitre.vn/rrr-va-cuoc-giai-phong-am-nhac-20230319100823032.htm

Nguồn ảnh: mytravelthru.com

 

Tài liệu tham khảo

https://swarajyamag.com/ideas/nice-building-soft-power-by-reviving-indias-cultural-and-creative-economy

https://tuoitre.vn/rrr-va-cuoc-giai-phong-am-nhac-20230319100823032.htm

https://www.news18.com/news/opinion/bringing-indias-cultural-enterprises...

https://lifestyle.livemint.com/how-to-lounge/art-culture/culture-to-be-a-strong-pillar-of-the-india-uk-2030-roadmap-111675136908968.html

 https://www.orfonline.org/research/catalysing-cultural-entrepreneurship-in-india/

https://www.lboro.ac.uk/news-events/news/2023/january/india-creative-industries-report/

https://www.drishtiias.com/daily-updates/daily-news-analysis/india-s-creative-economy

https://lifestyle.livemint.com/how-to-lounge/art-culture/culture-to-be-a...

 

 

 

Tác giả: 
KisStartup KisImpact

Đại diện của KisStartup nhận Giải thưởng Báo chí về Khoa học và Công nghệ

Ngày 18.5.2023, đại diện của KisStartup , bà Nguyễn Đặng Tuấn Minh đã vinh dự nhận Giải thưởng Báo chí Khoa học công nghệ do Bộ Khoa học Công nghệ trao tặng cho các tác giả, tác phẩm viết về đề tài Khoa học công nghệ năm 2022. 

Bài viết "Chuyển đổi số không phải là trào lưu" đăng tải ngày 18.1.2022 trên báo Khoa học Phát triển - Ấn phẩm thuộc VnExpress đã vinh dự nhận giải Ba trong lần trao giải này. 

Song song với việc thực hiện các dịch vụ tư vấn, đào tạo, huấn luyện về đổi mới sáng tạo, đội ngũ của KisStartup không ngừng thực hiện các nghiên cứu, các bài viết về các chủ đề đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, chuyển đổi số để giúp gia tăng nhận thức của cộng đồng và chia sẻ những góc nhìn, quan sát của KisStartup về những chủ đề, kiến thức này. 

Chúng tôi tin rằng, giao tiếp với cộng đồng bằng những kiến thức, góc nhìn chính là cách đưa cộng đồng doanh nghiệp đến gần hơn với những đổi mới sáng tạo đang diễn ra hàng ngày từ các xu hướng lớn trên thế giới. 

Các bạn có thể đọc lại bài viết tại đường link sau: https://kisstartup.com/vi/tin-tuc/chuyen-doi-so-khong-phai-la-trao-luu

Tác giả: 
KisStartup

KisStartup tập huấn cho cán bộ quản lý, giảng viên, cán bộ truyền thông tại Trà Vinh

KisStartup tập huấn cho cán bộ quản lý, giảng viên, cán bộ truyền thông tại Trà Vinh. 

Trong khuôn khổ chương trình của Dự án phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ của tỉnh Trà Vinh (SME Trà Vinh), KisStartup đã tiến hành tập huấn về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho các cán bộ quản lý, cán bộ truyền thông, giảng viên từ các sở, ban, ngành và trường đại học của tỉnh Trà Vinh. 

Chương trình nhắm đến việc đưa những khái niệm quan trọng, tư duy của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lồng ghép vào các hoạt động hiện tại của tổ chức. Anh Phan Đình Tuấn Anh và Chị Nguyễn Đặng Tuấn Minh trao đổi trực tiếp với các học viên về:

* Đổi mới sáng tạo cách thức truyền thông về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thông qua hiểu về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

* Thiết kế thử nghiệm các chương trình mentoring, ươm tạo và hỗ trợ kết nối đầu tư cho các dự án khởi nghiệp 

Sau khóa học, KisStartup và các chuyên gia sẽ tiếp tục đồng hành cùng các hoạt động và hỗ trợ các cán bộ quản lý, giảng viên để phát triển các hoạt động trong thời gian tới cũng như kết nối các hoạt động của Trà Vinh với mạng lưới của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam và quốc tế. 

Tác giả: 
KisStartup

“Cuộc hôn nhân” nhà đầu tư-startup: Kỳ vọng gì từ hai phía? (Phần 1- Nhà đầu tư)

“Chọn nhà đầu tư giống như chọn bạn đời” – Mối quan hệ phức tạp giữa nhà đầu tư và startup đòi hỏi cả lý trí và tình cảm, không phải tự nhiên người ta ví von rằng mối quan hệ này giống như mối quan hệ hôn nhân bởi nó cần được xây dựng trên nền tảng của niềm tin và sự trung thực.


Bill Gross, Founder của IdeaLab, từng tư vấn và giúp đầu tư cho 100 công ty với 35 thương vụ thoái vốn thành công. Ảnh: IdeaLab

“Chọn nhà đầu tư giống như chọn bạn đời” – Mối quan hệ phức tạp giữa nhà đầu tư và startup đòi hỏi cả lý trí và tình cảm, không phải tự nhiên người ta ví von rằng mối quan hệ này giống như mối quan hệ hôn nhân bởi nó cần được xây dựng trên nền tảng của niềm tin và sự trung thực. Tuy nhiên, trên thực tế, nó phức tạp hơn rất nhiều bởi lẽ “Việc của nhà đầu tư là đầu tư và làm cho đồng tiền sinh sôi nảy nở. Với người sáng lập khởi nghiệp, phần nhiều đó là câu chuyện đam mê và ước mơ”- Malini Goyal. Để cả hai gặp nhau và đi đến một cuộc “hôn nhân” tốt đẹp đòi hỏi sự hiểu biết về kỳ vọng của cả hai phía, và điểm gặp nhau giữa những kỳ vọng này. Ở một thị trường mới mẻ như Việt Nam, việc hiểu lại càng cần thiết. Khi hiểu về đối phương và kỳ vọng thì việc chấp nhận đi cùng nhau mới có thể thực sự đơm hoa kết trái và mang lại một hợp tác mang tính hai bên cùng thắng thay vì một trò chơi tổng không – bên thắng và bên thua hoặc tệ hơn, cả hai cùng thua. Trong hai bài viết về chủ đề này, với kinh nghiệm đồng hành với cả hai phía và được chia sẻ nhiều từ các nhà đầu tư chuyên nghiệp trong và ngoài nước, chúng tôi muốn chia sẻ với bạn hai góc nhìn từ cả nhà đầu tư và startup. Chúng tôi tin rằng, khi hiểu nhau hơn, cả hai phía sẽ đặt mình vào đúng vị trí trong cả đàm phán và phát triển doanh nghiệp theo hướng lâu dài vì lợi ích của cả hai bên. 

Nhà đầu tư là ai? 

Một nhà đầu tư thiên thần là người sử dụng nguồn vốn cá nhân để đầu tư vào dự án doanh nghiệp khởi nghiệp nhằm thu lại lợi tức trên đầu tư (ROI). Mỗi nước sẽ có quy định cụ thể về định nghĩa nhà đầu tư thiên thần. Ở Mỹ, theo Quy tắc 501 của Quy tắc D quy định bởi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), để được công nhận là nhà đầu tư (accredited investor), cá nhân phải có tổng giá trị tài sản ròng ít nhất 1.000.000 USD, không bao gồm giá trị cư trú chính của người đó hoặc có thu nhập ít nhất 200.000 USD mỗi năm trong hai năm qua (hoặc thu nhập kết hợp 300.000 USD nếu đã kết hôn) và có kỳ vọng sẽ kiếm được số tiền tương tự trong năm hiện tại1. Tại Việt Nam, hiện tại chưa có văn bản pháp luật định nghĩa cụ thể thế nào là một nhà đầu tư thiên thần, tại Điều 18, Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017, nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo bao gồm quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Vậy để tìm được những nhà đầu tư với điều kiện quy định như trên, ở Việt Nam việc trở thành một nhà đầu tư không phải là khó, thậm chí không có ràng buộc cụ thể nào về một con số trong tài sản.

Nhà đầu tư có thể bỏ vốn, bỏ kiến thức chuyên môn và bỏ tài sản là mối quan hệ (mạng lưới) của mình vào để đầu tư. Tuy nhiên, hình thức phổ biến là đầu tư bằng tiền. Việc nhà đầu tư thiên thần còn hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thông qua kết nối với mạng lưới, nguồn lực nhằm giảm mức độ rủi ro và tăng tỉ lệ tăng trưởng của doanh nghiệp khởi nghiệp. 
Vốn từ nhà đầu tư thiên thần thường chính là một trong những “vị cứu tinh” cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở giai đoạn đầu mới hình thành để doanh nghiệp ít nhất có thể tồn tại, phát triển sản phẩm và tiếp cận người chấp nhận sản phẩm đầu tiên. Chính vì vậy, những doanh nghiệp tìm vốn đầu tư thiên thần thường là ở giai đoạn đầu, nhiều rủi ro, và những nhà đầu tư chấp nhận rủi ro cao để đầu tư vào những doanh nghiệp này có lẽ được gọi là nhà đầu tư thiên thần vì vậy. 

 

Họ kỳ vọng gì?

Một nhà đầu tư đương nhiên mong tìm kiếm những doanh nghiệp/dự án “có thể đầu tư”. Vậy một dự án “có thể đầu tư” trong con mắt của nhà đầu tư là như thế nào? Theo bà Gwen Edwards, người được ủy thác và đồng chủ tịch của Angel Resource Institute chia sẻ tại tọa đàm do Trung tâm Hoa Kỳ tổ chức hồi tháng 3 tại Hà Nội, để đánh giá một doanh nghiệp có thể đầu tư được hay không, nhà đầu tư sẽ nhìn vào 4 tiêu chí dưới đây: 
Thị trường
Đây là mối quan tâm lớn nhất của bất kì nhà đầu tư nào khi đánh giá một doanh nghiệp khởi nghiệp trước khi quyết định đầu tư. Cụ thể, nhà đầu tư sẽ đánh giá: (1) Quy mô thị trường và tốc độ tăng trưởng của thị trường đó (2) Đặc tính của thị trường (3) Chiến lược đi-ra-thị trường của doanh nghiệp/dự án khởi nghiệp (4) Thời điểm ra thị trường – Doanh nghiệp có quá sớm khi đi ra thị trường? Sản phẩm của doanh nghiệp có thực sự sẵn sàng đi ra thị trường hay không? Đây chính là yếu tố đầu tiên đóng góp vào sự thành công của một doanh nghiệp. Theo Bill Gross – Founder của IdeaLab, người đã từng tư vấn và giúp đầu tư cho hơn 100 công ty, tham gia vào hơn 300 vòng cấp vốn với hơn 3.5 tỷ USD và 35 thương vụ IPO và xác nhập thành công2-  cho biết sự khác biệt lớn nhất giữa doanh nghiệp thành công và thất bại chính là thời điểm, chiếm 42%, sau đó mới tới đội ngũ, ý tưởng, mô hình kinh doanh và cuối cùng là vốn (14%)3. Một ví dụ điển hình chính là Uber, bên cạnh một mô hình kinh doanh độc đáo, thời điểm chính là yếu tố làm nên thành công của Uber. Uber ra đời đúng thời kỳ kinh tế suy thoái khi các lái xe đang cần kiếm thêm thu nhập. 

Đội ngũ: đội ngũ có nhiệt huyết hay không? Đội ngũ bao gồm những thành viên như thế nào? 
Cũng theo Bill Gross, đội ngũ đóng góp 32% vào sự thành công của một doanh nghiệp. Đây cũng là yếu tố mà nhà đầu tư quan tâm không chỉ trong quá trình xem xét đầu tư mà còn trong quá trình đầu tư. Để làm nên một đội ngũ tốt cần rất nhiều yếu tố, trong đó có 3 yếu tố chính dưới đây: (1) Có chung một mục tiêu: một đội ngũ (team) khác với một nhóm (group) ở chỗ có chung một mục tiêu và cùng nỗ lực để tiến tới mục tiêu đó; (2) Nhiệt huyết, đam mê: nhiệt huyết, đam mê quan trọng nhưng quan trọng hơn là duy trì được nhiệt huyết và đam mê đó tới cùng. (3) Bù trừ lẫn nhau: lý tưởng nhất, một đội ngũ bao gồm các thành viên có thể bù trừ cho nhau. Ví dụ, nếu bạn giỏi công nghệ nhưng yếu kinh doanh thì trong đội ngũ của bạn nên có một người giỏi kinh doanh để bổ trợ cho bạn. 
Công nghệ/ Sản phẩm: sản phẩm/ công nghệ có độc đáo và sáng tạo hay không. Những câu hỏi tham khảo để doanh nghiệp có thể trả lời được câu hỏi này của nhà đầu tư: 
* Bạn đang giải quyết vấn đề gì? 
* Hiện tại trên thị trường có bao nhiêu sản phẩm/ công nghệ có thể giải quyết được vấn đề đó? 
* Điểm khác biệt giữa sản phẩm/ công nghệ của bạn với các giải pháp đó là gì? 
* Mất bao lâu để người khác có thể bắt chước công nghệ/ sản phẩm này của bạn? 
Tài chính: cách doanh nghiệp khởi nghiệp kiếm tiền và tăng trưởng
Tài chính hay nói đơn giản hơn là cách doanh nghiệp kiếm tiền là yếu tố cuối cùng nhà đầu tư quan tâm khi đánh giá một doanh nghiệp. Việc đánh giá các tiêu chí tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng đến chiến lược thoái vốn của nhà đầu tư. Một nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ cho bạn biết họ định bao lâu sẽ thoái vốn khỏi doanh nghiệp. 

Nhà đầu tư thiên thần thường hỏi câu gì khi gặp bạn? 

Giống như một cuộc hôn nhân, giai đoạn tiền hôn nhân chính là giai đoạn tìm hiểu. Nhà đầu tư có nhiều cách tìm hiểu về bạn, tìm kiếm trên mạng (hồ sơ LinkedIn), tìm hiểu qua những người xung quanh bạn và hỏi bạn trực tiếp. Mục đích của việc hỏi này chính là để: 
Hiểu bạn là ai? - Một cuộc gặp không thế đánh giá hết tiềm năng về một sản phẩm nhưng có thể nói lên rất nhiều điều về con người làm nên sản phẩm đó. Vậy nên, trong buổi gặp đầu tiên, những câu hỏi đầu tiên nhiều nhà đầu tư sẽ hỏi không phải về sản phẩm của bạn tốt như thế nào mà về bạn là một con người như thế nào, bạn có thực sự đang hiểu bạn cần gì, mong muốn điều gì, bạn từng học ở đâu, kinh nghiệm của bạn như thế nào, những thất bại của bạn ra sao, bạn học gì từ những thất bại đó v.v. Không lấy gì làm ngạc nhiên nếu nhà đầu tư hỏi ai là mentor (cố vấn) cho bạn? Ai là người luôn ủng hộ chia sẻ khi bạn thất bại? Những câu hỏi này giúp họ hình dung được bức tranh rộng hơn về bạn, chỉ để đảm bảo rằng, bạn sẽ tiếp tục ngay cả khi thất bại. Rất đơn giản, những câu hỏi đầu tiên chỉ là về bạn mà thôi.
Hiểu vấn đề bạn đang giải quyết? – Bạn cần trả lời được tại sao doanh nghiệp của bạn quan trọng và bạn làm gì để tạo nên khác biệt cho doanh nghiệp bạn? Với những câu hỏi này thực sự bạn cần phải chứng minh cho nhà đầu tư, bạn thực sự hiểu những gì bạn đang làm bằng trải nghiệm, bằng thất bại và bằng những kiến thức mà bạn thực sự có. 
Hiểu khách hàng – Hiểu rõ khách hàng của bạn là ai, vấn đề họ gặp phải, họ cần gì, mong muốn gì, v.v. Nhà đầu tư đương nhiên sẽ không bỏ tiền vào một doanh nghiệp mà không biết mình đang bán sản phẩm cho ai. 
Hãy thành thật – Mọi thứ luôn thay đổi không ngừng còn con người luôn giới hạn về hiểu biết. Vậy nên, bạn cần thành thật với nhà đầu tư về những điều bạn không biết hay những thách thức, rủi ro bạn có thể gặp phải. Bạn cũng cần trình bày phương án để giảm thiểu hay giải quyết thách thức và rủi ro đó. Lẽ thông thường, chúng ta không biết những gì ta không biết, nhưng quan trọng là khi nói về những điều bạn không biết, những rủi ro tiềm ẩn, nhà đầu tư hiểu rằng bạn luôn ý thức về những rủi ro và tìm cách giảm thiểu những rủi ro tiềm tàng. Đó là những gì họ muốn. 
Sử dụng con số - Đo lường và chứng minh mọi thứ bạn nói bằng các con số. Nghe thật buồn cười, nhưng sự thực là, nhà đầu tư cũng là một con người, họ luôn có xu hướng bị thuyết phục bởi các con số. Những câu chuyện hay thể hiện được bạn với đam mê và khát vọng, nhưng những con số nói lên rất nhiều về cách thức bạn hiện thực hóa những đam mê đó bằng hành động và tạo dựng niềm tin cho người sắp chọn bạn để đồng hành. 
Trên thực tế, 70% các thương vụ đầu tư là thất bại, quan niệm về một giỏ đầu tư gồm 10 startup không thực sự bù đắp được rủi ro mà nhà đầu tư thiên thần gánh chịu. Điều đó cũng có nghĩa là, để giảm thiểu rủi ro, nhà đầu tư chuyên nghiệp hiếm khi đầu tư một mình. Họ thuộc về một nhóm đầu tư nào đó và có xu hướng đầu tư vào những lĩnh vực/ngành họ hiểu rõ. Vì vậy, nếu bạn nằm trong giỏ đầu tư của khoảng 20 dự án khác nhau này, bạn cần phải hiểu rõ chính bản thân mình, kỳ vọng của mình và của nhà đầu tư để chủ động viết nên câu chuyện của bạn. Trong phần 2, chúng tôi sẽ viết về kỳ vọng của startup với mong muốn không chỉ giúp các startup hiểu và tự trang bị cho chính mình những gì cần thiết để gặp nhà đầu tư mà còn giúp những nhà đầu tư mới hiểu về startup cũng như kỳ vọng của họ.□
--------
Chú thích: 
1https://www.investor.gov/additional-resources/news-alerts/alerts-bulleti...
2 https://firstround.com/review/Lessons-Learned-from-Bill-Gross-35-IPOs-an...
3 https://www.inc.com/chris-dessi/this-ted-talk-explains-the-5-reasons-why...

Tài liệu tham khảo: 
1. Hội thảo “What Investors Expect from Entrepreneur”, Trung tâm Hoa Kỳ, 3.2019 https://firstround.com/review/Lessons-Learned-from-Bill-Gross-35-IPOs-an...
2. https://www.inc.com/chris-dessi/this-ted-talk-explains-the-5-reasons-why...
3. http://economictimes.indiatimes.com/articleshow/46646853.cms?utm_source=...

Tác giả: 
Tạ Hương Thảo, Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Mua lại khởi nghiệp sáng tạo để tái sinh doanh nghiệp

(BĐT) – Đổi mới sáng tạo thông qua hình thức mua lại (acquiring innovation) vốn không phải là một khái niệm mới. 2.000 thương vụ mua lại của Apple với các công ty/dự án khởi nghiệp sáng tạo là một bằng chứng cho thấy, bên cạnh việc tự tạo ra những đổi mới sáng tạo ngay trong chính doanh nghiệp (DN), đổi mới sáng tạo có thể thực hiện qua việc mua lại các khởi nghiệp sáng tạo.

quilt-1

Những công ty công nghệ lớn như Apple, Google, Facebook thường mua lại khởi nghiệp sáng tạo để phát triển doanh nghiệp

Khởi nghiệp sáng tạo nằm trong tầm ngắm của doanh nghiệp lớn

Những tập đoàn công nghệ như Apple, Google, Facebook cùng những thương vụ mua lại các startup liên tục thời gian qua đang đặt ra câu hỏi: phải chăng việc mua lại khởi nghiệp sáng tạo chỉ xảy ra với những công ty công nghệ lớn? Vậy những DN không phải là công ty công nghệ nằm ở đâu trong câu chuyện này?

Ở Việt Nam, sự xuất hiện nhiều hơn của các tập đoàn lớn, các DN trong bức tranh hệ sinh thái khởi nghiệp đang là những dấu hiệu cho thấy tiềm năng của xu hướng đổi mới sáng tạo qua mua lại khởi nghiệp sáng tạo này, khi mà đổi mới sáng tạo của DN đứng trước rất nhiều thách thức do môi trường kinh doanh không ngừng biến động và khó đoán định. Vậy các DN thường mua gì từ các khởi nghiệp sáng tạo? Tại sao cần có mối liên hệ chặt chẽ hơn giữa các DN khởi nghiệp sáng tạo và các tập đoàn lớn, các DN?

Trước hết, lý do để các khởi nghiệp sáng tạo nằm trong tầm ngắm của các DN lớn là vì với việc mua lại những DN khởi nghiệp sáng tạo, các DN/tập đoàn có thể mua lại những đổi mới sáng tạo xoay quanh những sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh có sẵn. Theo đó, nếu một DN đã có sẵn mô hình kinh doanh, thì việc có thêm những đổi mới sáng tạo cho những sản phẩm, dịch vụ mới không nhất thiết phải đi từ bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D). Bởi, khi việc mua lại một khởi nghiệp sáng tạo sẽ nhanh hơn rất nhiều, thì việc biến khởi nghiệp sáng tạo thành bộ phận R&D của DN là một lựa chọn không tồi để giải quyết vấn đề về thời gian và chi phí.

Lý do thứ hai, việc mua lại những đổi mới sáng tạo cho phép các tập đoàn gia nhập thị trường mới gần với thị trường đã có. Điển hình như trường hợp của Facebook mua lại Instagram để mở rộng sang thị trường gần gũi với họ là mạng xã hội chia sẻ hình ảnh. Thay vì phải cạnh tranh và chia sẻ người dùng, Facebook đã tận dụng được thế mạnh của việc mua sắm này, giúp việc người dùng chuyển đổi thói quen từ Facebook sang Instagram hoặc ngược lại đều có lợi cho họ.

Lý do thứ ba, việc mua lại những công ty với sản phẩm đổi mới sáng tạo đột phá hoặc mô hình kinh doanh đột phá sẽ tạo điều kiện để các tập đoàn, DN phát triển thành những công ty tỷ USD. Mặc dù là hình thức hấp dẫn nhất, nhưng đây là hình thức đòi hỏi đầu tư lớn và tầm nhìn dài hạn. Việc Google mua lại Youtube hay Ebay mua lại Paypal đều chứng minh được tính đúng đắn của các quyết định mua lại.

Bên cạnh đó, việc mua lại các khởi nghiệp sáng tạo còn giúp các DN tiếp cận các tài sản sở hữu trí tuệ; bổ sung nguồn nhân lực; mua toàn bộ công ty, doanh thu và số lượng người dùng mà khởi nghiệp sáng tạo đã tạo dựng được…

Chủ động trong tìm hiểu các công nghệ mới

Tại Việt Nam, trong khi rất nhiều khởi nghiệp vốn xuất thân là các kỹ sư, lập trình viên giỏi còn đang loay hoay với bài toán thị trường, phân khúc khách hàng và mô hình kinh doanh, thì nhiều DN lại gặp khó khăn trong việc áp dụng những công nghệ mới vào bài toán cũ của DN. Việc mua lại cũng đã diễn ra nhưng còn khá khiêm tốn về số lượng và quy mô. Nhiều DN mới đặt vấn đề mua lại khởi nghiệp để giải quyết vấn đề nhân sự về công nghệ.

Trong một chuyến đi đến Việt Nam, khi nói chuyện với các DN du lịch về đổi mới, sáng tạo trong lĩnh vực du lịch, Jeff Hoffman, tỷ phú Mỹ, người đầu tư cho rất nhiều khởi nghiệp sáng tạo đình đám có chia sẻ: Hãy bước chân ra bên ngoài, nhìn nhận và học hỏi những xu hướng công nghệ mới, thậm chí là cả những công nghệ tưởng như không có mối liên quan nào tới ngành nghề của DN. Đổi mới sáng tạo sẽ nảy sinh từ những quan sát, hiểu biết và liên tưởng đó. Sâu xa trong lời khuyên đó chính là nếu DN thực sự muốn đổi mới sáng tạo, hãy chủ động hơn trong việc tìm hiểu các công nghệ mới – mà không ai khác chính các khởi nghiệp sáng tạo là người đang nắm giữ và đi tiên phong trong những xu hướng này.

Không phải ngẫu nhiên Techfest 2017 – sự kiện khởi nghiệp lớn nhất Việt Nam cũng sắp chứng kiến sự xuất hiện chính thức của hoạt động kết nối các DN vừa với khởi nghiệp sáng tạo và thu hút mạnh mẽ hơn các DN tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp. Đó cũng là một tín hiệu tốt, đánh dấu sự tham gia mạnh mẽ hơn của những DN vào câu chuyện khởi nghiệp sáng tạo xuất phát từ chính nhu cầu đổi mới sáng tạo của họ. Và biết đâu, trong một thời gian ngắn tới đây, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều hơn những vụ mua lại khởi nghiệp sáng tạo từ chính các DN, tập đoàn trong nước – một cú hích quan trọng với hệ sinh thái khởi nghiệp còn khá non trẻ của Việt Nam.

Nguyễn Đặng Tuấn Minh – Quản lý & Đồng sáng lập KisStartup

Nguồn: Báo Đấu Thầu

Tác giả: 
Nguyễn Đặng Tuấn Minh – Quản lý & Đồng sáng lập KisStartup