Du lịch số

KisStartup tổng hợp và phân tích 

Du lịch toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển mình sâu rộng, nơi các mô hình kinh doanh mới không còn xoay quanh tour – vé – phòng truyền thống mà mở rộng sang các dòng doanh thu từ dữ liệu, trải nghiệm vi mô, quyền truy cập, nội dung số và dịch vụ cá nhân hóa ở quy mô lớn. Ở trung tâm của sự thay đổi này là công nghệ, đặc biệt là AI, nền tảng số, thực tế mở rộng, dữ liệu lớn và các mô hình vận hành “phygital” (kết hợp vật lý – số). Những đổi mới này diễn ra trong bối cảnh du khách ngày càng kỳ vọng trải nghiệm được đo ni đóng giày, bền vững, tiện lợi và mang tính kết nối cộng đồng nhiều hơn.

1. Siêu ứng dụng du lịch và nền tảng số: Từ tìm cảm hứng đến hậu mãi trong một vòng khép kín

Thế hệ OTA và siêu ứng dụng mới đang dịch chuyển từ mô hình “đặt phòng – đặt vé” sang hệ sinh thái tích hợp toàn bộ vòng đời của chuyến đi. Du khách có thể tìm cảm hứng qua video ngắn, gợi ý AI, lên lịch trình tự động, đặt dịch vụ, thanh toán và nhận hỗ trợ sau hành trình chỉ trong một ứng dụng. AI làm cho quá trình này trở nên liền mạch hơn bằng việc dự đoán sở thích, phân tích hành vi, thời tiết, ngân sách để tự động tạo hành trình cá nhân hóa. Những nền tảng du lịch tích hợp mạng xã hội cũng đang hình thành, nơi khách “xem – thích – đặt ngay”, biến social commerce thành một kênh bán du lịch hiệu quả.

Đáng chú ý, thay vì cạnh tranh trực tiếp với các OTA lớn, nhiều startup lựa chọn chiến lược B2B2C: bán API, hệ thống đặt dịch vụ dạng white-label và công cụ AI cho khách sạn boutique, DMC và điểm đến nhỏ, giúp họ tham gia cuộc chơi số mà không phải đầu tư hạ tầng đắt đỏ.

2. Du lịch đăng ký (subscription) và làn sóng “Travel as a Service”

Xu hướng tiêu dùng đăng ký lan sang du lịch khiến thị trường xuất hiện mô hình “Netflix của du lịch”. Người dùng trả phí tháng hoặc năm để nhận đặc quyền truy cập giá phòng ưu đãi, số đêm nghỉ định kỳ, vé máy bay rẻ hoặc quyền vào các câu lạc bộ du lịch cao cấp. Các hãng hàng không, chuỗi khách sạn và OTA tận dụng mô hình này để tạo doanh thu đều đặn quanh năm, giảm phụ thuộc mùa vụ và tăng mức độ trung thành.

Không chỉ dừng ở sản phẩm, mô hình kinh doanh bắt đầu chuyển sang “bán quyền tiếp cận”: lounge, retreat wellness, cộng đồng nomad, workshop sáng tạo, dịch vụ concierge. Trong bối cảnh du lịch đang trở thành một ngành kinh tế trải nghiệm, giá trị được tạo ra không còn nằm ở dịch vụ đơn lẻ, mà ở cảm giác độc quyền và chất lượng cộng đồng mà người dùng được gia nhập.

3. Trải nghiệm vi mô, du lịch ngách và sự trỗi dậy của các nền tảng địa phương

Sau đại dịch, nhu cầu tìm kiếm trải nghiệm chân thật, gần gũi và ngắn gọn tăng mạnh. Các nền tảng trải nghiệm địa phương kết nối du khách với người dân bản địa đã trở thành xu hướng toàn cầu: workshop thủ công, tour nông nghiệp, lớp nấu ăn, đi chợ, trải nghiệm rừng – biển, wellness retreat.

Đi cùng đó là sự xuất hiện của micro-tours kéo dài chỉ 2–4 giờ, phù hợp với khách công tác, khách transit hoặc khách nội đô muốn “chen một trải nghiệm nhỏ” vào lịch trình bận rộn. AI đóng vai trò quan trọng khi liên tục phân tích ngữ cảnh để gợi ý hoạt động phù hợp theo vị trí, thời tiết và hành vi trước đó của du khách. Điều này không chỉ tăng tỷ lệ chuyển đổi mà còn làm giàu chuỗi giá trị du lịch của điểm đến.

4. Kỷ nguyên du lịch số: VR/AR, game và mô hình phygital

Công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường đang thay đổi cách du khách tiếp cận điểm đến. Nhiều bảo tàng, di tích, thành phố bắt đầu bán tour VR/360°, sự kiện trực tuyến, hoặc cho phép tham quan không gian số có tính phí. Mô hình này thường gắn liền với chiến lược upsell: khách trả phí trải nghiệm trước rồi được gợi ý mua tour trực tiếp, book workshop hoặc mua sản phẩm lưu niệm số như NFT, vật phẩm game.

Song song, du lịch gắn với game và e-sports đang mở rộng quy mô nhanh chóng. Các khách sạn tối ưu cho gaming, sự kiện e-sports quốc tế, festival game trở thành động lực thúc đẩy nhu cầu du lịch MICE thế hệ mới. Cách kiếm tiền không chỉ đến từ vé sự kiện mà còn từ combo phòng, dịch vụ giải trí và các nội dung số đi kèm.

Tại điểm đến, AR giúp tái tạo câu chuyện lịch sử, hướng dẫn theo thời gian thực và lai ghép thực tế–ảo, mở ra nguồn thu từ bản quyền nội dung và quảng cáo trong không gian số.

5. Du lịch thông minh và sự mở rộng của mô hình B2G/B2B

Các chính quyền thành phố và điểm đến đang triển khai nền tảng du lịch thông minh nhằm quản lý dòng khách, phân tích dữ liệu hành vi, điều phối đám đông và vận hành vé điện tử. Công nghệ trở thành hạ tầng thiết yếu để nâng cao năng lực quản lý và phát triển du lịch bền vững.

Doanh nghiệp công nghệ kiếm tiền thông qua hợp đồng B2G, dịch vụ vận hành hệ thống, phân tích dữ liệu và tiếp thị số cho điểm đến. Cùng với đó, Mobility-as-a-service đang giúp du khách tiếp cận phương tiện công cộng, xe bus theo yêu cầu và dịch vụ chia sẻ phương tiện chỉ trong một ứng dụng, đưa ra lộ trình tối ưu và thanh toán thống nhất. Hệ thống này không chỉ cải thiện trải nghiệm mà còn là nền tảng cho du lịch carbon thấp.

6. Bền vững, nomad và du lịch theo mục đích: Những giá trị mới của thế hệ du khách

Du lịch bền vững chuyển từ “tiêu điểm marketing” sang “tiêu chuẩn vận hành.” Nhiều nền tảng cho phép khách kiểm tra chỉ số xanh của khách sạn, lựa chọn tour low-carbon, tính dấu chân carbon và bù trừ trực tiếp. Doanh thu đến không chỉ từ hoa hồng booking mà còn phí tư vấn ESG cho doanh nghiệp du lịch muốn nâng chuẩn xanh.

Cùng lúc đó, phong trào digital nomad tạo ra thị trường lớn cho lưu trú dài hạn, co-working kết hợp homestay, dịch vụ visa linh hoạt và các gói “làm việc từ bất cứ đâu”. Mô hình doanh thu gồm subscription, bundle dài hạn và hợp tác địa phương.

Song hành với hai xu hướng trên là du lịch vì mục đích (purpose-driven tourism): tình nguyện, retreat chữa lành, bootcamp học tập, mô hình học – làm – trải nghiệm. Đây là phân khúc tăng trưởng nhanh, nơi trải nghiệm gắn với giá trị cá nhân và tác động xã hội là yếu tố quyết định.

Du lịch đang chuyển từ ngành dịch vụ sang ngành trải nghiệm – dữ liệu – nền tảng

Các xu hướng công nghệ không chỉ tái định nghĩa hành vi du khách mà còn biến đổi căn bản mô hình kinh doanh của ngành du lịch. Doanh nghiệp không còn cạnh tranh bằng giá mà bằng hệ sinh thái, nội dung, dữ liệu, trải nghiệm cá nhân hóa và mức độ bền vững.

Điểm đến, doanh nghiệp và startup nào tận dụng được AI, nền tảng số, dữ liệu và tư duy phát triển sản phẩm linh hoạt sẽ dẫn dắt thị trường trong thập kỷ tới.

© Bản quyền thuộc về KisStartup. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc sử dụng lại cần ghi rõ nguồn KisStartup.