AIforGood

AI đang hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân tiết kiệm thời gian, tăng năng suất. Tuy nhiên, đằng sau mỗi câu lệnh gửi tới ChatGPT, Gemini hay Claude đều có một trung tâm dữ liệu hoạt động với hàng nghìn chip GPU tiêu thụ điện, làm mát bằng nước, và kết nối mạng toàn cầu.

Nói cách khác, một lệnh AI không hề “miễn phí” cho môi trường. Chi phí ẩn là năng lượng, nước và lượng phát thải carbon. Nếu mỗi ngày chúng ta sửa đi sửa lại nhiều lần, chi phí môi trường cộng dồn không nhỏ.
Số liệu để dễ hình dung

• Với một lệnh văn bản trung bình:
  • Gemini (Google): khoảng 0,24 Wh điện, phát thải 0,03 gCO₂, dùng 0,26 ml nước.
  • ChatGPT (GPT-4o): ước tính khoảng 0,3 Wh điện.
• Con số này nghe có vẻ nhỏ, nhưng nếu 1 triệu lệnh → khoảng 300 kWh, tương đương mức tiêu thụ điện một hộ gia đình trong 1 tháng.
• Ngoài ra, mỗi 0,3 Wh điện có thể tương đương 0,03–0,21 gCO₂ tùy độ “sạch” của nguồn điện.

Do đó, một lệnh AI = một chi phí môi trường hữu hình. Dùng nhiều, sửa nhiều = phát thải nhiều.

Vì sao thói quen dùng AI lại quan trọng?
Có thể ví mỗi lần gõ prompt như việc bật xe máy đi 100 mét. Nếu chúng ta chuẩn bị không kỹ, phải đi đi lại lại nhiều lần, lượng xăng tiêu tốn sẽ gấp bội. AI cũng vậy:

• Prompt mơ hồ → AI trả lời sai hướng → phải chạy lại.
• Không giới hạn độ dài → AI sinh văn bản quá dài → tốn token, tốn điện.
• Chọn mô hình quá mạnh cho việc nhỏ → như dùng xe tải để chở một túi rau.

Vậy nên, suy nghĩ kỹ trước khi gõ lệnh chính là một hành động xanh: tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời giảm phát thải.

Nguyên tắc sử dụng AI có trách nhiệm

1. Rõ ràng mục tiêu: Hãy viết ra bạn cần gì, cho ai, kết quả ở dạng nào.
2. Cung cấp đủ bối cảnh: Đưa dữ liệu, điều kiện, ràng buộc ngay từ đầu.
3. Giới hạn đầu ra: Yêu cầu số từ, số bullet cụ thể.
4. Chọn đúng mô hình: Việc đơn giản → mô hình nhỏ. Việc phức tạp mới cần mô hình lớn.
5. Tránh lãng phí đa phương tiện: Chỉ yêu cầu hình/slide khi thật sự cần.
6. Lưu lại prompt tốt: Giúp tái sử dụng, không phải “phát minh lại bánh xe”.

Dùng AI hiệu quả không chỉ là tiết kiệm chi phí, mà còn là trách nhiệm với môi trường và cộng đồng. Mỗi prompt viết cẩn thận giúp giảm 1–2 vòng sửa, tức là giảm một phần năng lượng, nước và CO₂. Với quy mô doanh nghiệp, điều này có thể tương đương việc tắt hàng trăm bóng đèn mỗi ngày.
Doanh nghiệp nên đào tạo nhân sự theo thư viện prompt “chuẩn xanh”: vừa nâng cao hiệu suất, vừa khẳng định cam kết ESG trong thời đại số.