AgeTechViệtNam

KisStartup tổng hợp và phân tích

Già hóa dân số đang diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự báo trước đây. Khi tuổi thọ trung bình tăng lên, bài toán không chỉ còn là “sống lâu hơn” mà là “sống độc lập, an toàn và có chất lượng” trong những năm cuối đời. Chính trong bối cảnh đó, công nghệ cho người cao tuổi – thường được gọi chung là AgeTech hoặc assistive technology – đã chuyển mình từ một phân khúc hẹp mang tính phúc lợi sang một thị trường kinh tế – công nghệ có quy mô hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ USD, tăng trưởng đều từ 5–20% mỗi năm tùy phân khúc.

Nếu nhìn một cách hệ thống, thị trường này hiện được cấu trúc quanh ba nhóm công nghệ chính: (i) công nghệ hỗ trợ sinh hoạt và sức khỏe hàng ngày, (ii) các nền tảng dịch vụ chăm sóc và điều phối chăm sóc, và (iii) robot cùng AI đồng hành – nhóm công nghệ mang tính “biểu tượng” cho giai đoạn phát triển tiếp theo của AgeTech.

1. Công nghệ hỗ trợ sinh hoạt & sức khỏe: lớp nền của AgeTech

Nhóm công nghệ đầu tiên – và cũng là nhóm phát triển sớm nhất – tập trung vào việc giúp người cao tuổi duy trì sinh hoạt độc lập trong môi trường quen thuộc của họ. Các thiết bị đeo như đồng hồ thông minh, vòng tay theo dõi vận động hay cảm biến cảnh báo té ngã đã trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển. Điểm quan trọng không nằm ở bản thân phần cứng, mà ở khả năng chuyển các tín hiệu sinh lý và hành vi hằng ngày thành dữ liệu có ý nghĩa: phát hiện sớm nguy cơ té ngã, suy giảm vận động, rối loạn giấc ngủ hay dấu hiệu trầm cảm.

Song song với thiết bị đeo là các giải pháp nhà thông minh và cảm biến môi trường. Hệ thống cảm biến cửa, chuyển động, khói, rò rỉ gas hay loa thông minh cho phép phát hiện những “bất thường nhỏ” – ví dụ người già không rời khỏi phòng ngủ quá lâu, không mở tủ lạnh trong ngày – vốn có thể là tín hiệu sớm của một vấn đề sức khỏe. Thay vì phản ứng khi tai nạn đã xảy ra, công nghệ đang dịch chuyển sang hướng phòng ngừa dựa trên dữ liệu hành vi.

Ở lớp giao tiếp và trợ năng, công nghệ đóng vai trò như một “bộ khuếch đại” cho khả năng suy giảm theo tuổi tác. Trợ lý giọng nói, phần mềm phóng to chữ, đọc màn hình hay thiết bị hỗ trợ thính lực giúp người cao tuổi tiếp tục kết nối với gia đình và xã hội số. Trong nhiều trường hợp, khả năng giao tiếp này quan trọng không kém thuốc men, bởi nó trực tiếp tác động đến sức khỏe tinh thần và cảm giác tự chủ.

2. Nền tảng dịch vụ chăm sóc: từ thiết bị rời rạc đến hệ sinh thái phối hợp

Một điểm yếu cố hữu của giai đoạn đầu AgeTech là các giải pháp hoạt động rời rạc: thiết bị đo một thứ, ứng dụng theo dõi một thứ, còn dịch vụ chăm sóc lại nằm ở một “hệ thống khác”. Làn sóng thứ hai của thị trường vì thế tập trung mạnh vào nền tảng dịch vụ và điều phối chăm sóc.

Tại Mỹ, các công ty như CarePredict sử dụng AI để phân tích dữ liệu hành vi thu thập từ vòng đeo tay, giúp gia đình và cơ sở chăm sóc phát hiện sớm nguy cơ suy giảm sức khỏe. Ở Ấn Độ, Emoha kết hợp ứng dụng số với mạng lưới điều dưỡng tại chỗ, tổng đài khẩn cấp và dịch vụ chăm sóc tinh thần, cho thấy AgeTech không chỉ là công nghệ mà là mô hình dịch vụ tích hợp.

Tại châu Âu, Lindera minh họa rõ xu hướng “AI như một công cụ hỗ trợ quyết định”: phân tích dáng đi từ video để đánh giá nguy cơ té ngã, từ đó giúp viện dưỡng lão và đội ngũ chăm sóc thiết kế kế hoạch can thiệp phù hợp. Trong khi đó, các nền tảng quản lý chăm sóc tại nhà như PointClickCare đóng vai trò hạ tầng số, chuẩn hóa quy trình, lịch chăm sóc, quản lý thuốc và báo cáo, giúp dịch vụ chăm sóc chuyển từ thủ công sang chuyên nghiệp.

Điểm chung của các mô hình này là sự dịch chuyển từ “bán thiết bị” sang “bán kết quả chăm sóc”, nơi giá trị nằm ở khả năng phối hợp giữa người già, gia đình, điều dưỡng và bác sĩ trên cùng một nền tảng dữ liệu.

3. Robot và AI đồng hành: khi công nghệ chạm vào cảm xúc

Nhóm công nghệ thứ ba – robot và AI đồng hành – thường gây tranh luận nhiều nhất, nhưng cũng mở ra những câu hỏi chiến lược cho tương lai AgeTech. Robot hỗ trợ sinh hoạt, nhắc uống thuốc hay vận chuyển đồ đạc đang dần được thử nghiệm trong bối cảnh thiếu hụt lao động chăm sóc ở các xã hội già hóa nhanh như Nhật Bản và châu Âu. Tuy nhiên, giá trị dài hạn không chỉ nằm ở “thay thế lao động”, mà ở khả năng duy trì nhịp sống và sự an toàn cho người cao tuổi.

Đáng chú ý hơn là các giải pháp AI đồng hành, được thiết kế để trò chuyện, nhắc lịch, hướng dẫn tập luyện hoặc tổ chức trò chơi trí tuệ. Trong bối cảnh cô đơn được coi là một “yếu tố rủi ro sức khỏe” nghiêm trọng, AI đồng hành đặt ra một câu hỏi lớn: liệu công nghệ có thể trở thành một phần của hệ thống chăm sóc tinh thần? Các thử nghiệm với thực tế ảo trong phục hồi chức năng và luyện trí nhớ – như giải pháp của Oroi – cho thấy công nghệ không chỉ kéo dài khả năng vận động, mà còn mở rộng “không gian trải nghiệm” cho người già.

Cơ hội và thách thức: bài toán không chỉ là công nghệ

Nhìn tổng thể, cơ hội của thị trường công nghệ cho người cao tuổi nằm ở quy mô dân số già hóa, sức mua lớn của “silver economy” và áp lực giảm chi phí y tế – chăm sóc dài hạn. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất lại không thuần túy là kỹ thuật. Vấn đề chấp nhận công nghệ, khả năng sử dụng của người cao tuổi, niềm tin vào dữ liệu cá nhân và sự phối hợp giữa các bên liên quan vẫn là những rào cản đáng kể.

Đối với các thị trường đang phát triển như Việt Nam, thách thức còn nằm ở chi phí và mô hình chi trả. Công nghệ chỉ thực sự tạo tác động khi được thiết kế “vừa đủ”: dễ dùng, chi phí hợp lý, và tích hợp vào bối cảnh gia đình – cộng đồng, nơi con cái vẫn đóng vai trò trung tâm trong chăm sóc cha mẹ già.

Hàm ý cho startup và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Thay vì chạy theo các robot phức tạp, cơ hội ngắn và trung hạn cho startup Việt Nam có thể nằm ở các giải pháp an toàn trong nhà trọn gói, nền tảng chăm sóc tại nhà tích hợp và các ứng dụng chống cô đơn sử dụng tiếng Việt, văn hóa Việt. Ở đó, công nghệ không phải là “nhân vật chính”, mà là hạ tầng âm thầm giúp người cao tuổi sống an toàn hơn, và giúp gia đình yên tâm hơn.

Về dài hạn, AgeTech không chỉ là một thị trường, mà là phép thử cho cách xã hội ứng xử với già hóa. Công nghệ, nếu được thiết kế đúng, có thể trở thành cầu nối giữa y tế, chăm sóc xã hội và đời sống tinh thần – một lĩnh vực mà đổi mới sáng tạo không thể chỉ đo bằng doanh thu, mà còn bằng chất lượng sống được tạo ra.

© Bản quyền thuộc về KisStartup. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc sử dụng lại cần ghi rõ nguồn KisStartup.

Tài liệu tham khảo
[1] Caring Village, The latest advancements in assistive technology for seniors, 2024.
[2] Juniper Communities, Assistive devices for older adults, 2024.
[3] Recite Me, Assistive technology for the elderly, 2023.
[4] Earzz, Innovative solutions in assistive technology, 2023.
[5] Omdena, Top AgeTech startups and companies, 2024.
[6] WIPO, Global health innovation news, 2024.
[7] EU-Startups, European startups improving senior quality of life, 2023.
[8] Failory, Elder care startups overview, 2024.
[9] WHO, Ageing and health, 2024.
[10] IMARC Group, Elderly & disabled assistive devices market, 2024.
[11] World Economic Forum, Longevity economy and AgeTech, 2025.
[12] Grand View Research, Gerontology and aging market analysis, 2024.